In de grondwet staat om welke redenen de president of andere federale ambtenaren een impeachment tegen zich kunnen krijgen. Dat is namelijk als zij zich schuldig maken aan “Treason (verraad), Bribery (omkoperij) and other High Crimes (zware misdrijven) and Misdemeanors (vergrijpen)”. Het laatste deel (high crimes & misdemeanors) is niet gedefinieerd in de grondwet en het is aan het congres om te bepalen wat daar onder valt. Er is nog nooit een president geweest waar een proces tegen gestart is vanwege verraad of omkoperij. Alle impeachments tot nu toe kwamen voort uit wat het congres beschouwt als high crimes & misdemeanors
In de geschiedenis van de VS zijn er tot nu toch nog maar twee presidenten geweest waarover je kunt zeggen dat ze ‘impeached’ zijn. Andrew Johnson in 1868 en Bill Clinton in 1998. Beide zijn toen niet uit hun functie als president gezet. Een derde president, Richard Nixon, diende in 1974 zijn ontslag in. Dat deed hij voordat er een formele impeachment stemming was geweest maar pas nadat er al ‘Articles of Impeachment’ (aanklachten) opgesteld waren.
Impeachment van een president
Over de term impeachment is vaak een discussie. Wanneer spreek je van een impeachment en wanneer niet. Is dat als een president afgezet is? Of daarvoor al? De term impeachment werkt als volgt: Het huis van afgevaardigden heeft volgens de grondwet de macht om een president te impeachen. Het senaat kan dan, in een apart proces, een ‘Impeached president’ uit zijn positie zetten en hem ontslaan.
Het huis van afgevaardigden stelt ‘Articles of Impeachment’ (aanklachten) op waarin ze de misdrijven waaraan een president zich schuldig zou hebben gemaakt beschrijven. Dit kunnen meerdere aanklachten zijn. Een president is impeached als er voor één van die articles een meerderheid is in het Huis van Afgevaardigden. Dit is nog niet genoeg om een president af te zetten.
Na de stemming in het huis houdt het senaat een impeachment rechtszaak, en stemt uiteindelijk of een president schuldig is of vrijgesproken wordt van de aanklachten die het Huis geaccepteerd heeft. Er is een twee-derde meerderheid van de senator nodig die voor een veroordeling van de president stemmen, om hem af te kunnen zetten.
Andrew Johnson 1868 – Beschuldiging: schenden van Tenure of Office act
Johnson was de 17e president van de Verenigde Staten. Hij was een democraat uit de staat Tennessee en de running mate van Abraham Lincoln. Johnson werd dan ook de vice-president van Lincoln en 42 dagen nadat hij ingezworen was als vice-president werd hij, door de moord op Lincoln, president.
In maart 1867 voerde het congress de Tenure of Office Act door. De wet hield in dat het senaat haar goedkeuring moest geven voor het ontslag van een kabinetslid die door de president is aangesteld. (In 1926 stemde het Supreme Court voor een afschaffing van deze wet en is dus niet meer van kracht).
Johnson kreeg de moeilijke taak om de VS na de burgeroorlog weder op te bouwen. De Secretary of War, Edwin Stanton (aangesteld door Lincoln), was een groot tegenstander van de ideeën van Johnson over hoe verder te gaan met het land. Daarom werd hij door Johnson ontslagen.
Dit was de druppel voor het Huis van Afgevaardigden en zij startte het onderzoek naar een mogelijk impeachment op omdat Johnson de Tenure of office act had geschonden. Op 24 februari 1868 werd er gestemd in het Huis van Afgevaardigden of er genoeg steun voor en impeachment en dat was er. (126 voor en 47 tegen, 17 stemden niet) Een week later, op 2-3 maart, werden er elf ‘articles of impeachment’ door het Huis van Afgevaardigden aangenomen. Daarmee werd Andrew Johnson die eerste president die als impeached beschouwt mag worden.
Het overgrote deel van de elf aanklachten focuste zich op het ontslag van Secretary of War Stanton. Zijn ontslag zou de grondwet geschonden hebben. Één van de articles beschuldigde Johnson ervan dat hij het onwettige order had gegeven dat alle militaire orders van de generaal van het leger moesten komen. (En dus niet meer van de Secretary of War) Een andere aanklacht beschuldigde Johnson ervan dat hij in speeches probeerde om het congres van de Verenigde Staten in schande, spot, haat, minachting en verwijt te brengen.
De tekst in de artikelen bleven maar herhalen dat Johnson niet bewust was van de hoge plichten van zijn ambtseed.
De uitkomst
Op 16 mei 1868 faalde het Senaat om Johnson schuldig te verklaren aan een van de aanklachten omdat bij de stemming – 35 schuldig 19 niet schuldig – er 1 stem te weinig was voor de benodigde twee-derde meerderheid voor een veroordeling. Er werd een pauze van tien dagen ingelast waarna het senaat het opnieuw probeerde met twee andere aanklachten. Opnieuw zonder succes. Beide kregen ook 1 stem te weinig voor een veroordeling. Daarna werd het proces afgeblazen. Johnson zou uiteindelijk zijn termijn uitzitten maar wist niet de nominatie van zijn partij voor de verkiezingen te bemachtigen. Zijn opvolger als president was Ulysses S. Grant.
Richard Nixon 1974 – Beschuldiging: tegenhouden van Watergate proces
Het onderzoek naar een mogelijk impeachment procedure tegen Nixon (Republikein) startte op 30 oktober 1973. Dat was de dag na de ‘Saturday night massacre’, de avond dat Nixon de speciale officier van justitie die onderzoek deed naar het Watergate schandaal en Archibald Cox ontsloeg. Maar hij accepteerde ook de ontslagverzoeken van procureur-generaal Elliot Richardson en de plaatsvervangende Procureur-generaal William Ruckelshaus.
Het Watergate schandaal sleepte al bijna 2 jaar voort en door het House Judiciary Committee werd er een team samengesteld dat onderzoek ging doen naar mogelijke misdrijven die tot een impeachment konden leiden. Nixon had al meerdere dagvaardingen van het Huis van afgevaardigden geweigerd terwijl het Watergate onderzoek steeds heftiger werd. Tijdens het proces werd Nixon niet zo zeer beschuldigt van de inbraak in het Watergate gebouw maar eerder van zijn pogingen om het onderzoek dwars te zitten. ‘The House Judiciary Committee’ accepteerde drie van de vijf articles of impeachment tegen Nixon in juli 1974.
Article 1: Het eerste artikel beschuldigde Nixon ervan dat hij ondergeschikte gebruikte om het onderzoek te belemmeren en te vertragen. Hij zou dat doen om de verantwoordelijke te beschermen en om het bestaan en de reikwijdte van andere onwettige geheime activiteiten te verbergen.
Article 2: Hierin werd Nixon ervan beschuldigt dat hij herhaaldelijk betrokken was bij gedragingen die de grondwettelijke rechten van de burgers schonden door een juiste uitvoering van het onderzoek tegen te werken.
Article 3: Het derde en laatste artikel focuste zich op het tegenwerken van de dagvaardingen van het House committee door Nixon. Er stond in beschreven dat hij de bevoegdheden van zijn presidentschap gebruikte tegen de wettige dagvaardingen van het Huis van Afgevaardigden. Waarbij hij voor zijn eigen belang functies en oordelen aanneemt die nodig zijn voor de uitoefening van het impeachment proces, dat volgens de Grondwet aan het Huis van Afgevaardigden toebehoort.
De uitkomst
De drie artikelen werden dus door het House Judiciary Committee aangenomen maar kwamen nooit ter stemming voor het volledige huis van afgevaardigden. Een impeachment leek onvermijdelijk nadat het Supreme Court het Witte Huis opdroeg om de tapes, waarop een telefoongesprek stond waarin Nixon de opdracht gaf voor een cover up van het Watergate Schandaal vrij te geven. Zelfs de leider van het Huis van afgevaardigden (ook een republikein) gaf aan om voor een impeachment van Nixon te stemmen. Nixon hield de eer aan zichzelf en nam op 9 augustus 1974 zelf ontslag. Omdat er nooit is gestemd door het Huis van Afgevaardigden over de aanklachten wordt Nixon niet als een ‘impeached president’ beschouwt.
Bill Clinton 1998 – Beschuldiging: tegenwerken van het onderzoek/liegen onder ede
De start van het onderzoek naar een impeachment van Clinton was op 8 oktober 1998. Toen stemde het Huis van Afgevaardigden voor het beginnen van het impeachment proces.
De aanleiding voor het opstarten van het impeachment onderzoek was het Starr Report – de uitkomst van een vier jarig durend onderzoek naar de regering van Clinton – en de rechtszaak die aangespannen werd door Paula Jones tegen Clinton waarin zij hem van seksueel wangedrag beschuldigde.
In een verklaring voor de rechtszaak claimde Clinton dat hij geen seksuele relatie had met de stagiaire in het witte huis, Monica Lewinsky. (De beroemde woorden: I did not have sexual relations with that woman, Miss Lewinsky) Later bleek dat dit een leugen van Clinton was.
Het republikeinse deel van het huis van afgevaardigden schreef vier articles of impeachment tegen Clinton. Maar twee daarvan zouden er uiteindelijk aangenomen worden door het Huis van Afgevaardigden.
Article 1: Hierin stond dat Clinton een meinedige, valse en misleidende verklaring had afgelegd tegenover de ‘Grand Jury’ ten tijde van de Jones rechtszaak. Dit artikel werd met een stemming van 228-206 aangenomen.
Article 2: In het tweede artikel werd Clinton ervan beschuldigt dat hij de rechtsgang had belemmerd en probeerde bewijzen gerelateerd aan de Jones rechtszaak te verbergen. Dit artikel werd met een stemming van 221-212 aangenomen waarmee Clinton op 19 december 1998 officieel impeached was. Daarmee werd Clinton, meer dan 130 jaar na Andrew Johnson, de tweede president die als impeached mag worden beschouwt.
Een tweede artikel voor het plegen van meineed en een artikel waarin Clinton beschuldigt werd van het misbruiken van zijn macht faalde erin om een meerderheid te krijgen. (205-229) en (148-285)
De uitkomst
Het senaat, waarin de republikeinen de meerderheid hadden, sprak Clinton van beide beschuldigingen vrij. De stemming in het senaat resulteerde in 45 ‘schuldig’ (55 niet schuldig) stemmen voor het plegen van meineed en 50 ‘schuldig’ (50 niet schuldig) stemmen voor het dwarsbomen van het onderzoek. Daarmee kwamen beide stemming tekort voor een twee-derde meerderheid. (Dat zouden 67 stemmen moeten zijn). Clinton bleef dus president en maakte zijn twee termijnen vol.
Liam Toll
Medewerker Politiek
Geïnfecteerd met het Amerikavirus door zijn vader Antal Toll, tevens columnist voor USA4ALL, interesseert Liam zich in alles wat met de Verenigde Staten te maken heeft. Van Amerikaanse politiek tot sport en van geschiedenis tot reizen. Liam is freelance journalist en student aan de Hogeschool voor de Journalistiek in Tilburg. Dat alles bij hem om Amerika draait is ook te zien aan zijn sport, Liam is honkballer en speelt daarbij meerdere posities. In 2018 ging hij voor het eerst naar Amerika, samen met zijn vader liep hij toen rond in New York City. Een jaar later is daar een trip naar St. Louis, MO voor zijn studie journalistiek, waar nog een productie uit voort vloeide, bijgekomen. Liam ambieert een toekomst als correspondent in de Verenigde Staten.
