Presidentsverkiezingen 2024: Hoe zat het ook alweer?

Hoe zat het ook alweer, en wie moeten we in de gaten houden?

In november 2024 vinden de volgende presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten plaats. Hoewel nog niet definitief bekend is welke kandidaten van de Republikeinse en Democratische partijen verkiesbaar zullen zijn, zijn de voorverkiezingen (primaries) van beide partijen in volle gang. Hoe zat het in de VS ook alweer met de verkiezingen? En wie zijn de belangrijkste figuren om in de gaten te houden?

Tweepartijensysteem en kiesmannen

Amerika kent een tweepartijensysteem, bestaande uit de Republikeinse partij en de Democratische partij. Politici kunnen ook onafhankelijk deelnemen binnen dit systeem. Omdat de Amerikaanse federale politiek echter zo ingesteld is op die twee partijen, en deze twee partijen het geld en de middelen hebben om hun kandidaat in de best mogelijke positie te zetten, maken onafhankelijken tijdens de presidentsverkiezingen feitelijk geen kans.

De Republikeinen en de Democraten schuiven met de presidentsverkiezingen één kandidaat naar voren. Het gaat daarom eigenlijk altijd één tegen één. Amerikaanse stemmers stemmen niet direct op één van die kandidaten, maar op kiesmannen wiens stem uiteindelijk letterlijk telt. Heeft een staat bijvoorbeeld vijf kiesmannen, en heeft de Republikeinse kandidaat in die staat zestig procent van de stemmen gekregen, dan gaan alle vijf de kiesmannen naar de Republikeinse partij. Het kan daardoor voorkomen, zoals ook in 2020 het geval was, dat de kandidaat met de meeste stemmen uiteindelijk niet degene is die zijn intrek mag nemen in het Witte Huis. Eerder schreven we daarover eerder dit artikel.

Democratische kandidaten

Welke kandidaten zijn er, een jaar voor de daadwerkelijke verkiezingen, bekend? Binnen de Democratische partij heeft huidig president Joe Biden, die tussen 2009 en 2017 vicepresident was onder Barack Obama, heeft zich al opnieuw kandidaat gesteld. Dat doet hij samen met zijn huidige vicepresident Kamala Harris – de eerste vrouwelijke vicepresident van Amerika. Biden is niet de enige die zijn kandidatuur heeft aangekondigd: de spirituele self help-auteur Marianne Williamson heeft ook aangegeven een gooi te willen doen naar het 47^e presidentschap. En ook Robert F. Kennedy jr., een neefje van voormalig president John F. Kennedy, heeft zich als kandidaat gemeld. Kennedy jr. heeft de laatste jaren vooral bekendheid geworden als anti-vaxxer en verspreider van complottheorieën over volksgezondheid. In oktober 2023 trok Kennedy jr. zich terug als Democratisch kandidaat, in plaats daarvan doet hij onafhankelijk mee aan de verkiezingen. Komt dat zijn kansen ten goeden? Waarschijnlijk niet. George Washington is tot op heden de enige verkozen onafhankelijke Amerikaanse president geweest. En dat was in 1789. En ook Williamson maakt eigenlijk geen reële kans om volgend jaar in te mogen trekken in het Witte Huis: het is in de moderne geschiedenis van de VS nog nooit voorgekomen dat een zittende president niet opnieuw genomineerd is door zijn eigen partij. De kans dat de Democraten voor iemand anders dan Joe Biden gaan, is daarom minimaal.

Republikeinse Partij

Hoe zit het dan bij de Republikeinen? Er kan bij de GOP (Grand Old Party) nog een hoop gebeuren. Tot nu toe hebben 12 kandidaten zich gemeld voor het aankomende presidentschap. Een aantal van hen valt op: bijvoorbeeld Mike Pence, vicepresident onder Donald Trump tussen 2017 en 2021, en Nikki Haley, de enige vrouw in het hele rijtje, én de eerste Indian American die ooit in een Amerikaans kabinet heeft gezeten. Niemand staat echter zo in de spotlight in Republikeinse kringen als voormalig president Donald Trump, niet in de laatste plaats vanwege het grote aantal rechtszaken dat op het moment tegen hem loopt. Zo is hij aangeklaagd voor het betalen van zwijggeld aan pornoster Stormy Daniels (en als gevolg voor het misleiden van de Amerikaanse kiezer), is hij schuldig bevonden aan belastingfraude in New York, en lopen er procedures tegen hem vanwege het ondermijnen van de verkiezingsresultaten in 2020. Misschien nog wel het meest opvallend is dat steun voor Donald Trump alleen maar groter lijkt te worden naar aanleiding van deze aantijgingen.

Hoewel de kandidatuur van Trump niet zo zeker is als die van Biden, loopt hij zwaar vooraan in de peilingen. Zo loopt hij in oktober 2023 bijna 45% voor op de nummer twee, Floridagouverneur Ron deSantis. Donald Trump is daarmee de one to watch binnen de Republikeinse partij.